Rook, stank en voortdurende onzekerheid. Dat is waar omwonenden van een vuilstort op Bonaire, een bijzondere gemeente binnen het Koninkrijk der Nederlanden, mee te maken hebben. Een typisch voorbeeld van een weeffout in de praktijk. Transparency International Nederland (TI-NL), een van de organisaties achter Platform Weeffouten, was in september op Bonaire.
De organisatie was aanwezig bij de persconferentie van de Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen, over de vuilstort bij Lagun (Landfill). Tijdens de persconferentie en in een brief aan de Tweede Kamer wijst de Ombudman op de urgentie van afvalproblematiek op Bonaire. De vuilstort, die wordt beheerd door Selibon, heeft volgens de ombudsman een hersteloperatie nodig. Ondanks zorgen van omwonenden gebeurt er niks.
Het dossier toont veel overeenkomsten met de weeffouten die wij in Nederland zien. De ombudsman is namelijk niet de eerste die erop wijst dat er problemen zijn rondom Selibon. Een jaar geleden noemde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) de situatie “urgent en zorgwekkend”. De toezichter stelde destijds dat “de risico’s voor het milieu wekelijks toenemen”. Het heeft echter nog niet geleid tot concrete acties op het eiland.
De ombudsman sprak met omwonenden die zich ernstige zorgen maken over de rook, stank en voortdurende onzekerheid. In zijn brief aan de Tweede Kamer schrijft de ombudsman: “Ondertussen ervaren gezinnen gezondheidsproblemen, ouders geven aan dat hun kinderen niet buiten kunnen spelen, ze maken extra kosten om veilig binnen te blijven en er is geen toekomstperspectief. De stress en onzekerheid grijpen diep in op het gezinsleven.” Het is hoog tijd dat er actie wordt ondernomen, is de aanbeveling van de ombudsman.
“Mensen willen weten hoe het met hun gezondheid gaat, dat is een terechte vraag. Het is tijd dat de overheid naar hen luistert”, zei Van Zutphen bij de NOS. De omroep schrijft dat de afvalverwerker niet genoeg middelen en materiaal heeft om goed hun taak uit te voeren op het eiland. De overheid moet daarom ingrijpen, vindt Van Zutphen: “Het kan en mag niet zo zijn dat wat in Europees Nederland ondenkbaar is, in Caribisch Nederland gewoon gangbaar is.”
Het dossier laat zien dat een beter milieubeleid in de weg gezeten wordt door weeffouten, niet alleen in Europees Nederland maar ook in Caribisch Nederland.